Kök kanal tedavisi (endodonti olarak da adlandırılır), dişin pulpa olarak bilinen kan ve sinir kaynağının çürüme veya yaralanma yoluyla enfekte olması durumunda gerçekleştirilen tedavidir. Enfeksiyonun erken evrelerinde herhangi bir ağrı hissedilmeyebilirsiniz.
Bazı durumlarda, dişin rengi koyulaşabilir, bu da dişin canlılığını yitirdiği anlamına gelebilir. Böyle durumlarda kök kanal tedavisi gereklidir.
Günümüzde kanal tedavisinde kullanılan maddeler ve teknikler sayesinde kök ucundaki apselerin büyük çoğunluğu tedavi edilebilmekte ve böylelikle dişin çekilmesine gerek kalmadan dişler kurtarılabilmektedir.
Kanal tedavisinin başarısı tedavi basamaklarının her birinin eksiksiz ve en iyi şekilde uygulanmasına bağlıdır. Kanalların doğru bir şekilde genişletilmesi, temizlenmesi ve doldurulması gerekir.
Travma (darbeler), kırıklar, çürük, ileri diş eti hastalıkları, aşırı aşınmalar gibi nedenlerle dişin içerisindeki yumuşak bağ dokusunun (pulpa) önemli ölçüde hasar gördüğü veya cansızlaştığı durumlarda kök kanal tedavisi uygulanmaktadır.Ayrıca eksik yapılmış kanal tedavileri sonucunda oluşan iltihaplanmalarda da ilk seçenek kanal tedavisinin yenilenmesidir. Eski kanal dolgusu sökülerek enflamasyon giderilir ve yeniden kanal tedavisi yapılır.
Uzun süre tedavi edilmemiş iltihaplı dişlerden kaynaklanan ödem ve enfeksiyon durumunda da ilk önce yapılması gereken işlem kanal tedavisidir.
Kanal tedavisi öncesinde lokal anestezi uygulanır. Dolayısıyla işlem esnasında herhangi bir ağrı hissi oluşmaz.
Teşhis radyografisi alındıktan sonra yeterli anestezi eşliğinde kök kanallarında biyomekanik şekillendirme ve kanal dolgusu yapılmaktadır. Kök kanal tedavisinde, ağızdaki mikroorganizmaların kök kanalını yeniden enfekte etmesine engel olacak şekilde, pulpa boşluğu kanal dolgu materyali ile sızdırmaz bir şekilde doldurulmaktadır.
Tedavi süresi enfeksiyonun miktarına bağlı olarak değişir. Dişin canlı olduğu durumlarda kök kanal tedavisi tek seansta bitirilebilmektedir. Enfeksiyon varlığında ise çoğunlukla 1-2 haftalık süreçlerde tamamlanabilmektedir.
Endodontik tedavi sonrası ilgili dişte 1 hafta kadar dokunma hassasiyeti ve ağrı kesici ile geçebilecek hafif ağrılar olabilir. Bunlar gayet normaldir ve ağrı her geçen gün azalarak kaybolur.
İyi yapılmış bir kanal tedavisinde başarı oranı yüksektir ve başarısızlık durumunda tedavi tekrarlanabilmektedir.
Daha önce yapılan kök kanal tedavisinin başarısız olduğuna karar verildiğinde, kanal dolgusunun sökülüp tekrar yapılması “retreatment” olarak adlandırılır. Retreatment kanal şeklinin revizyonu, kök kanal dolgu materyallerinin çıkarılması ve kanalların tekrar doldurulması olarak ifade edilmektedir.
Retreatment genellikle daha önce yapılan tedavinin başarısız olduğunu gösteren belirgin işaretler ve semptomlar var ise yapılır. Başarı ve başarısızlık klinik ve radyografik bulgular ile incelenir. Bir çok faktör endodontik başarısızlığa neden olabilmektedir. İlk tedavinin teknik yetersizliğine bağlı olarak gelişen mikrobiyal enfeksiyon veya kök kanal sisteminin, dolgudaki kırıklar nedeni ile tekrar enfekte olması, kök kanallarının yetersiz temizlenmesi ve doldurulması, gözden kaçmış kanallar, kanalların kısa ya da uzun doldurulması gibi faktörler bu faktörler arasında sayılabilir.
Tedavi sonrası en uygun restorasyon diş hekimi tarafından tavsiye edilecektir. Kompozit dolgular, üst yapıyı destekleyecek fiber post uygulamaları ve porselen kronlar seçenekler arasındadır.
Önemli olan her zaman doğal olanı korumaktır. Kanal tedavisi ile kurtarılan bir diş hem sağlık hem de maliyet açısından kârlıdır. İmplant veya köprü gibi çok daha maliyetli tedavi seçeneklerini oranla kanal tedavisi oldukça masrafsızdır. Ayrıca tedavi süreci çok daha kısadır.